Αθήνα Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου


19/04/18

Αθήνα Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου

(ΑΠΠΒ: 23.4.2018 – 22.4.2019)
Χαιρετισμός του Προέδρου της Εταιρείας Συγγραφέων *
(στη συνέντευξη τύπου του Δημάρχου Αθηναίων για τη διοργάνωση: 18.4.18)
 
«Ώστε όλα αυτά υπάρχουν, όπως ακριβώς μάθαμε στο σχολείο». Αυτό είχε πει ο Σίγκμουντ Φρόυντ φτάνοντας στην Αθήνα και βλέποντας την Ακρόπολη για πρώτη φορά, όπως θα μου επιτρέψετε να επαναλάβω. Ήταν 48 ετών. Ο Φρόυντ. Η Ακρόπολη ήταν κάπως μεγαλύτερη. Και το αναφέρει μετά από δεκαετίες – όταν δεν ταξίδευε πια, έχοντας φτάσει σε ηλικία 80 ετών – σε ανοιχτή επιστολή, το 1936, προς τον Ρομαίν Ρολάν, συγγραφέα που θαύμαζε. Επρόκειτο για μια αυθόρμητη φράση, λέει, που δεν αμφισβητούσε την ύπαρξη της Ακρόπολης, αλλά την καλή του τύχη να βρεθεί στην Αθήνα και να τη δει.
 
Σπανίως όσοι έχουμε την τύχη να ζούμε στην Αθήνα το αναγνωρίζουμε, έστω και αν δεν αναιρεί ούτε θεραπεύει πραγματικά προβλήματα, αντιθέτως από επισκέπτες στην πόλη. Δικαίως μας φθονείτε, πειράζω Γερμανούς και άλλους Ευρωπαίους ή Αμερικανούς φίλους. Το λέω αυτό έχοντας ζήσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου στη Νέα Υόρκη και έχοντας γεννηθεί στη Θεσσαλονίκη. Γεγονός παραμένει ότι οι κάτοικοι μιας πόλης χρειάζονται τους επισκέπτες της, ενώ οι επισκέπτες τους κατοίκους. Και αυτό επιβεβαιώνεται από κάθε μεγάλη διοργάνωση, όπως η Αθήνα Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου 2018, που αποτελεί τιμή για την πόλη και τη χώρα και συνεπάγεται συγχαρητήρια. Στα όρια μεταξύ ετεροτήτων άλλωστε είναι εκεί όπου κυρίως συμβαίνει ο πολιτισμός.
 
Κάθε πόλη είναι ένα βιβλίο, που διεκδικεί, προκαλεί και προσκαλεί σε εκ νέου ανάγνωσή του, αναδεικνύοντας ζητήματα κατοικίας και εξορίας, ιθαγένειας και μετανάστευσης, νοσταλγίας και οικαλγίας. Κάθε βιβλίο είναι μια πόλη, όπου κατοικούν οι αναγνώστες του. Η διπλή αυτή σχέση χρειάζεται να τονιστεί, γιατί, ενώ μιλάμε για φιλαναγνωσία, στην πραγματικότητα ζούμε σε συνθήκες εχθραναγνωσίας, σε ένα περιβάλλον που για πολλούς λόγους, όχι μόνο στην Ελλάδα, εχθρεύεται τη σχέση του ανθρώπου με το βιβλίο. Το βιβλίο, σε οποιαδήποτε μορφή του, εξακολουθεί να αποτελεί ενεργό καινοτομία, που ενσωματώνει την επανάσταση της γραφής και την επανάσταση της τυπογραφίας, ενώ επιχειρεί να ανταποκριθεί στην ηλεκτρονική επανάσταση.
 
Δεν έχει φάει χαρτί. Δεν έχει πιεί μελάνι. Δεν έχει δοκιμάσει λιχουδιές που εκτρέφονται σε ένα βιβλίο. Έτσι περιγράφει τον άξεστο, που δεν αναπληρώνει το μυαλό του και οι αισθήσεις του παραμένουν αμβλυμμένες, ένας χαρακτήρας σε κωμωδία του Σαίξπηρ τριών Α (Αγάπης Αγώνας Άγονος) στα ελληνικά και τριών Λ (Love’s Labour’s Lost) στα αγγλικά. Όπως θα παρατηρούσε ένας συγγραφέας λεξικών, προέχει η αντίσταση στον κάθε είδους αναλφαβητισμό, αξιοποιώντας μια αλφαβήτα όπου Α ίσον Αθήνα και Β ίσον Βιβλίο, ενώ μεσολαβούν τα δύο Π της Παγκόσμιας Πρωτεύουσας, της Πόλης και του Πολιτισμού.
 
Η Αθήνα χρειάζεται ευκαιρίες για να διαβάζει σε προβλεπτά και απρόβλεπτα σημεία, καθώς το βιβλίο της Αθήνας διαβάζεται διεθνώς από την αρχαιότητα. Η Αθήνα έχει γράψει το αρχαίο και αρχικό βιβλίο της πόλης και το προσωνύμιο της τιμητικά φέρουν πόλεις σε όλον τον κόσμο. Η ανάγνωση είναι αποτέλεσμα της γραφής, που είναι αποτέλεσμα της ανάγνωσης. Χωρίς συγγραφείς δεν υπάρχουν βιβλία. Χωρίς κάθε είδους δημιουργούς, εικονογράφους, μεταφραστές, χωρίς εκδότες και άλλους συντελεστές παραγωγής, χωρίς βιβλιοθήκες και βιβλιοπωλεία, δεν υπάρχουν βιβλία. Χωρίς βιβλία δεν υπάρχουν αναγνώστες. Αυτό έρχεται να θυμίσει η μεγάλη γιορτή του βιβλίου, που ξεκινά στην Αθήνα που φανταζόμαστε την Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου και Πνευματικών Δικαιωμάτων, στις 23 Απριλίου, και κρατά ένα χρόνο.
 
Η Εταιρεία Συγγραφέων συμμετέχει ενεργά στη γιορτή του βιβλίου, της Αθήνας και ολόκληρης της χώρας με τη συμμετοχή μελών της σε δράσεις και συλλογικές πρωτοβουλίες, που περιλαμβάνουν συμπόσιο τον Οκτώβριο για τον ρόλο του συγγραφέα και του βιβλίου, απονομή τον Νοέμβριο των Βραβείων της Εταιρείας και εορτασμό στις 21 Μαρτίου 2019 της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης, που καθιερώθηκε από την UNESCO με πρωτοβουλία της Εταιρείας. Πρώτη συμβολή στην «Αθήνα Παγκόσμια Πρωτεύουσα του Βιβλίου» υπήρξε η έκδοση τον περασμένο Νοέμβριο του Ημερολογίου 2018 της Εταιρείας Συγγραφέων, με θέμα «Διαβάζοντας την Αθήνα», που κυκλοφόρησε με συνεργασίες των μελών της από τις εκδόσεις Πατάκη. Η Εταιρεία έχει επίσης προτείνει δράσεις που θα μπορούσαν ίσως να υλοποιήσουν άλλοι, όπως η ανάδειξη σημείων ανάγνωσης και πομπές βιβλίων, σκυταλογραφίες και λογοτεχνικοί περίπατοι ή Ομηρικές αναγνώσεις στο πρωτότυπο και σε κάθε άλλη γλώσσα για την οποία αναγνώστες μπορούν να βρεθούν στην Αθήνα.
 
Γιώργος Χουλιάρας
* εκ των υστέρων καταγραφή προφορικού χαιρετισμού

Αρθρο στην εφ. Η Καθημερινή
 
Στην Εφημερίδα των Συντακτών άρθρα των

ΜΙΣΕΛ ΦΑΪΣ, Μεγάλα στοιχήματα μιας μεγάλης γιορτής
ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΜΙΝΗ, Δεν απευθυνόμαστε στους λίγους, αλλά σε πολλούς
ΠΑΝΤΕΛΗ ΜΠΟΥΚΑΛΑ, Ένας τίτλος προς απόδειξη
ΓΙΩΡΓΟΥ ΧΟΥΛΙΑΡΑ, Βιβλία πάντοτε;
ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ ΜΠΙΖΗ, Το παρόν και το μέλλον των βιβλιοπωλείων
ΑΝΝΑΣ ΠΑΤΑΚΗ, Αξιοποίηση υπαρχουσών δομών
ΑΡΓΥΡΩΣ ΣΠΥΡΙΔΑΚΗ, Μεγιστοποίηση και ευαισθητοποίηση
ΙΩΝΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ, Δύο γενιές Ισραηλινών συγγραφέων

Αθήνα Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου

Δείτε επίσης


ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ  για την απονομή Βραβείων, υποδοχή νέων μελών και παρουσίαση του Ημερολογίου 2020

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ για την απονομή Βραβείων, υποδοχή νέων μελών και παρουσίαση του Ημερολογίου 2020

23/10/19
Πέμπτη, 21 Νοεμβρίου 2019, 18:30 με 21:00 Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων (Ακαδημίας 50)   Η Εταιρεία Συγγραφέων σας προσκαλεί την Πέμπτη, 21 Νοεμβρίου 2019 στις 18:30 μ.μ., στο Αμφιθέατρο
Hμερίδα για την κινητικότητα των καλλιτεχνών και των επαγγελματιών του πολιτισμού Culture Moves Europe. 

Hμερίδα για την κινητικότητα των καλλιτεχνών και των επαγγελματιών του πολιτισμού Culture Moves Europe. 

07/12/22
Αγαπητές και αγαπητοί,  Με χαρά σας ενημερώνουμε ότι το Γραφείο Δημιουργική Ευρώπη Ελλάδας διοργανώνει την Τετάρτη 14 Δεκεμβρίου 2022 και ώρα 10 π.μ., διαδικτυακή ημερίδα όπου